IVN Twiske jubileert: veertig jaar natuureducatie

Door Marcel van Stigt

Het hele jaar door bindt het Twiske natuurliefhebbers met verschillende activiteiten. Kinderen speuren naar spinnen, amateurfotografen leggen onder leiding van Pauli van Oort taferelen met hun camera vast, wandelliefhebbers gaan met een gids op excursie om bijvoorbeeld de ontluikende lente van dichtbij te zien. Het draait daarbij allemaal om iets te weten komen wat je nog niet wist, om het beleven van de natuur. Een van de vele deelnemers – Alie - weet het treffend te verwoorden: “Door deze excursie met een IVN-gids zag ik dezelfde natuur als voorheen, maar dan met andere ogen.”  

Andere blik

Dit is nou net wat het IVN beoogt: de natuur met een andere blik bekijken. Niet zomaar is de oorspronkelijke naam – Instituut voor Natuurbescherming – veranderd in Vereniging voor Natuureducatie. “Vroeger waren er in Nederland natuurwachten met een vermanend vingertje”, vertelt Lidy Ridder, secretaris van het IVN Twiske en daar al vanaf 1988 bij betrokken. “Er stonden overal bordjes met ‘Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar van het bos de schillen en de dozen!’. Of: ‘Niet buiten de paden komen!’. Het was allemaal heel belerend. Maar je kunt wel van alles verbieden, het kan ook op een andere manier. Je kunt mensen ook informeren. En dan worden ze zuinig op de natuur. Dat idee is toen ontstaan. En daarom is het landelijke IVN is opgericht. Met in het logo een waterlelie als symbool voor de schoonheid van de natuur.” 

Lokale afdelingen

In het hele land ontstonden lokale afdelingen, waaronder het IVN Waterland. Daar waren Landsmeerders bij betrokken, maar een eigen club in en om Landsmeer was er nog niet. Totdat op 1 januari 1984 het IVN Twiske werd opgericht; in het gelijknamige natuur- en recreatiegebied dat in 1983 is gerealiseerd viel immers genoeg te beleven. Mede-initiatiefnemer was Ruud van Veen, die daarvóór al betrokken was bij een werkgroep om het Ratteneiland bij het sportpark van Landsmeer te onderhouden. De Landsmeerders van het IVN Waterland sloten zich aan en daar kwamen later vrijwilligers uit Oostzaan bij. Het IVN Twiske telde negenendertig leden. 

Bestuur op volle sterkte

Veertig jaar later zit er nog volop leven in het IVN Twiske. Het eerst nog wat mager bezette bestuur is nu met zes leden op volle sterkte en mede door de komst een groep nieuwe natuurgidsen kan een gevarieerd programma worden geboden. Zoals een foto-excursie met Pauli van Oort, communicatie- en PR-medewerkster van de club. Tijdens een wandeling brengt ze de deelnemers de finesses van natuurfotografie bij. Het IVN is begonnen met een vogelsafari en nieuw dit jaar is het tekenen van wilde planten. Zo heeft elke activiteit een eigen invalshoek om anders naar de natuur te kijken. Lidy: “Zelfs aan een kale boom is iets te zien.” 

Zaadje geplant

Voor Lidy Ridder betekent het jubileum best wel iets. Zoals zij het omschrijft is er veertig jaar geleden een zaadje geplant dat nu een mooi, bloeiend, vruchtbaar organisme is geworden. De ontwikkeling van het Twiske, dat dankzij deze afdeling is verrijkt met een bezoekerscentrum, komt terug in een serie jubileumwandelingen. Elke maand wordt een deel van het recreatiegebied bezocht. Wat bloeide er toen? En wat bloeit er nu? Met archieffoto’s uit het verleden en met de blik op de huidige situatie zijn de veranderingen te zien. De gids neemt de invloed van het veranderende klimaat ook mee, zoals de uitstoot van stikstof die stimulerend werkt op de groei van brandnetels en braamstruiken. Iets wat ten koste gaat van andere planten, want die worden juist in hun groei belemmerd. Lidy: “Ook gaan we de natuur een stem geven, planten en dieren van Het Twiske hun zegje laten doen. Dat zie je terug op onze site. We beginnen met de smient.”