Nieuwe rubriek: Klavertje 4

Nieuwjaarsborrel en interessante lezingen

In memoriam: erelid Jan la Haye

Een rubriek waarin Leidse IVN-ers zich voorstellen

Nr 1: Peter van der Berg

 Wie ben je, waar woon je? Ik ben Peter van den Berg, 70 jaar, sinds 1956 Noordwijker. 

Hoe lang en waarom ben je actief bij IVN Leidse Regio? Wat doe je zoal? Ik ben 1,82 meter, sinds 1992-1993 actief bij de IVN-Duingroepen met cursussen en rondleidingen. Vanaf 1995 redacteur Sleutelblad/Bladgroen. Vóór 1992 neusde ik zelfstandig in de duinen. Ik liep eens mee met zomeravondwandelingen in Berkheide, met Gerrit-Jan de Bruijn en medegidsen. De Najaarduincursus volgde, en de Gidsencursus. Eenmaal gids, leidde ik direct al rond. Nodig, want de publieke belangstelling was reuzengroot en lange linten leiden loopt niet lekker. Geleidelijk kwam er meer cursuswerk bij. Verder ben ik redacteur van Duin.

Wat is je favoriete gebied? De Koepelduinen tussen Noordwijk en Katwijk boeit mij. Klein, maar moeilijk toegankelijk door zanderige zuidhellingen. Op de noordhellingen verstrikken struiken je. Paden ontbreken. Bijzondere is het reliëf, het hondskruid, en prachtige paddenstoelen (aardsterren, wasplaatjes). Het gebied is midzomer gesloten. Maar bijna elk jaar wijk ik uit naar Wijk. Aan zee, evenals de Koepelduinen, met hoge zwoegduinen, zonder echte paden. Hondskruid ook hier, met ossentongen in alle kleuren. Tegen de achtergrond de Hoogovens.

Om nooit te vergeten! Een zaterdagmorgen. Thuis, met krant en koffie. In de boom voor mijn woning vreemde vogels. Met mijn gloednieuwe (achttien uur!) kijker zag ik Pestvogels. De eerste vogels die de kijker zag, ook mijn eerste pestvogels.

Dit wil ik nog kwijt: Klavertjevier bestaat. Deze zomer een exemplaar, Haarlemmermeer. Ik plukte hem. Geluk: prompt vond ik een tweede exemplaar. Geen klaverzuring, maar echte klavers. Enkele weken eerder op diezelfde plek bloemvergroening: de klaverhoofdjes bevatten daarbij geen bloempjes, maar blaadjes. Na enkele weken vormt zich een klaverplantje op een hoog steeltje. Voor mij eerste waarnemingen. Nog een tip: doe als gids altijd iets geks. Dat houdt wakker.

De volgende klavertje4-pen is voor: Een nieuwe gids met een totaal andere biotoop. Zo houd ik de rubriek levend. Ik kom uit bij Aaf Verkade. Zij combineert onderzoek, educatie en beleidsbeïnvloeding. Dat versterkt alle activiteiten alleen maar. Alles bovendien in en voor het IVN, landelijk zelfs, nieuwe biotoop: de stadsgrachten.

Lezing: ‘De teloorgang van biodiversiteit: van mondiaal tot lokaal, van verleden naar toekomst, van crisis tot uitdaging.’ 

Dinsdag 14 november in Het Dorpscentrum, Lijtweg 9, Oegstgeest, start 20.00 uur.

Spreker: Ben ten Brink (voorheen werkzaam bij het Planbureau voor de leefomgeving).Hij laat zien hoe de biodiversiteit in de wereld verandert onder invloed van de mens van 5000 jaar geleden tot tot 2050. Waarom dat gebeurt en wat we eraan kunnen doen. Hij gaat in op het verband tussen verwoestijning en klimaatverandering. Geen reservering nodig. De zaal heeft 175 plaatsen.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Lezing over wilde bijen in Cronesteyn

Zondagmiddag 5 november, 14.00 uur Tuin van de Smid, Polderpark Cronesteyn

Roodgatje, slobkousbij, grote bladsnijder en grijze rimpelrug. Dit zijn slechts vier van de tientallen verschillende bijensoorten die in Cronesteyn voorkomen. Hoe zien ze er uit en wat zijn het voor beestjes? Welke bloemen bezoeken ze en hoe bouwen ze hun nesten? Bijenkenner Menno Reemer zal ook vertellen wat er in Cronesteyn gedaan kan worden om het wilde bijen verder naar de zin te maken. Daarna zal Kees Vertegaal de eerste resultaten van onze nieuwe bijenwerkgroep presenteren. 
Toegang gratis, aanmelding verplicht op : https://www.groencronesteyn.nl/2023/10/13/lezing-wilde-bijen/

Jan la Haye hoorde met Frits van der Sluis bij de pioniers van de afdeling IVN Leiden. (Nu IVN Leidse regio). Jan was lid van IVN Den Haag en ging na zijn baan als schooldirecteur in Leiden in Den Haag werken als schoolbioloog bij Milieueducatie. Het was zijn wens om ook in Leiden een IVN-afdeling te hebben. En dat lukte heel goed. 30 maart 1977 was de oprichtingsdatum van de 100^e IVN-afdeling. Jan was de eerste twee jaar voorzitter, later van 1991 tot 1995 werd hij ook weer even secretaris. Ook was hij actief in het district Zuid-Holland en de landelijke raad van IVN.

Mijn eerste herinneringen aan Jan gaan terug naar september 1978 toen ik de eerste Leidse natuurgidsencursus ging volgen die Jan en Frits gaven.  We hadden ook toen al een praktijkweekend in Oostvoorne! In een interview met Jan in 2002 werd gevraagd wat zijn verwachtingen waren in 1977 en of die uitgekomen waren. Zijn eerste doel was dat IVN Leiden een kweekvijver zou worden voor mensen die cursussen zouden gaan geven. Omdat er in Leiden zoveel know-how is. Het 2^e doel was om in Leiden ‘schoolbiologie’ van de grond te krijgen. Frits van der Sluis startte in december 1977 als eerste schoolbioloog en Leiden groeide uit tot een bloeiende NME-afdeling.

De fascinatie voor de natuur was er altijd al, maar werd aangewakkerd door een leraar op de Pedagogische Academie in Den Haag die zijn studenten mee naar buiten nam. Met studievriend Ton Lommers trok hij er vaak op uit. Ze werden natuurwachters binnen de Bond tegen verontreiniging van Natuur en Stad. Het IVN is opgericht in 1960, kwam voort uit deze Bond. (Meer info over geschiedenis IVN Zie  https://ivngeschiedenis.nl/index.html)

In 2020, bij het het 60-jarig IVN-jubileum werden Jan la Haye en Ton Lommers geïnterviewd voor het Blad Mens en Natuur. Dat werd een mooi artikel en het deed Jan ook heel goed. Jan was ook een tijd lang actief voor IVN en Milieuplatform in zijn woonplaats Voorschoten.

Bij Milieueducatie Den Haag schreef hij jaren de boekjes/lesbrieven Natuur van de maand, voor het onderwijs in Den Haag. Leuke boekjes, juist ook voor IVN-natuurgidsen en ik pak ze er regelmatig nog bij. Van 2007 tot 2021 was Jan vrijwilliger op het schooltuincomplex in de Stevenshof. Een professional die ongeveer 30 jaar in de NME in Den Haag had gewerkt, kwam zijn diensten aanbieden in deze vrijwilligersorganisatie. Hij zorgde voor extra lesjes en activiteiten op de schooltuin. De beestjesles, meteen de 2^e les om over een eventuele angst voor bodemdiertjes heen te komen, was zijn ding! Maar Jan hield ook van tuinieren en plantjes kweken. En dat kwam ook goed van pas.

In de herinneringen die zijn 3 zoons ophaalden bij de afscheidsdienst kwam Jan naar voren als grote natuurliefhebber en educator. En daar hebben we in onze afdeling ook van mogen genieten.

Marian Kathmann

 Je bent op pad met kinderen in de natuur en ineens hoor je dat er een kind in de sloot ligt, in de brandnetels is gevallen of door een wesp is gestoken. Wat doe je? In deze training leer je als begeleider het hoofd koel te houden, hoe te handelen bij welke ongevallen en welke materialen essentieel zijn om in een verbandkoffer bij je te hebben. 

Datum en Locatie:
Zaterdag 25 november van 10.00 tot 16.00 in Delft (locatie volgt nog)
Zaterdag 2 december van 10.00 tot 16.00. Adres: Parkzicht 100, Kinderboerderij Merenwijk in Leiden
Workshopbegeleider: Yvonne Mud
Voor wie: Vrijwilligers van organisaties die zijn aangesloten bij Groen doet Goed Zuid-Holland, bij voldoende plek ook andere vrijwilligers welkom.
Aantal plekken: maximaal 20 deelnemers, 15 plekken zijn gereserveerd voor vrijwilligers die natuuractiviteiten voor kinderen organiseren in de gemeente waar de training plaatsvindt.

Meer informatie en opgeven via https://www.ivn.nl/aanbod/groen-doet-goed/workshop-ehbo-in-het-groen/

https://www.ivn.nl/afdeling/leidse-regio/

Redactie: Hanneke Mesters, Wietse Roodenburg en Hans ter Mors. De nieuwsbrief komt maandelijks uit bij voldoende nieuws. Bijdragen kun je voor de 27e van elke maand sturen aan ivnnieuwsbrief@gmail.com

In de maanden januari, mei en oktober verschijnt tevens het gezamenlijke afdelingsblad 'Bladgroen' van IVN Leidse regio en KNNV Leiden e.o.